ALT EKSTREMİTE KRONİK PERİFERAL ARTER TIKANIKLIKLARINDA AMPUTASYON PRENSİPLERİ

Abstract

Alt ekstremite periferik arterial tıkanıklıkları sıklıkla refah düzeyi yüksek toplumlarda görülür. Aterosklerotik vasküler hastalıklar, tromboanjitis obliterans, diabetik anjiopatiler bu grup hastalıkların belli başlıları olup, her zaman amputasyonla sonlanabilir. Alt ekstremite periferik arter hastalıklarında uygulanan amputasyonlarda, en önemli problem, optimal amputasyon seviyesinin belirlenmesidir. Yara iyileşmesinin proksimalden yapılan amputasyonlarda daha iyi olması ile, fonksiyonların korunması açısından mümkün olduğunca distal amputasyon uygulanması arasındaki zıtlığın ortopedik cerrah tarafından doğru yorumlanması başarının ana kuralıdır. Uygulanan amputasyonun başarılı olabileceği en distal seviyenin belirlenmesinde değişik metodlar kullanılmaktadır. Bu metodlar arasında hassas ve doğru ölçüm sağlayanlar transkutanöz parsiyel oksijen basıncı ölçümü ve doppler ultrasound yöntemleridir. Ayrıca Pinzur tarafından tanımlanan kriterler, amputasyon seviyesinin belirlenmesinde önemli yol göstericidir. Bu kriterler, doppler iskemik indeks, toplam lenfosit sayısı ve serum albumin düzeyidir. Kronik arterial tıkanıklıklarda amputasyon cerrahisini gerçekleştirecek ortopedik cerrahın yeterli tecrübeye sahip olması gerekir. Rehabilitasyonun başarısı bir çok yönden cerrahın deneyimine bağlıdır. Kronik periferik arterial tıkanıklıklarında kruris 1/3 proksimalinden uygulanan diz altı amputasyonlarda çoğu kez sorun çıkmaktadır. Bu sorunun çözümüne yönelik pek çok çalışma yapılmıştır. Rezidüel ekstremitede beslenme sorunu çıkmaması için cerrah intraoperatif olarak kas rengini, dolaşımı ve kontraktür mevcudiyetini özenle değerlendirmelidir. Diz altı amputasyon uygulanan bölgedeki kaslar uygulama sırasında normal kanlanmalı görülse de, amputasyon sonrası oluşan refleks proksimal vazospazm nedeniyle kısa sürede problemli nekrotik bir yapıya dönüşebilmektedir.