Amputasyonların etyoloji, seviye ve yaş grupları açısından değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Kliniğimizde yapılan amputasyonların nedenleri, seviyeleri ve hastaların yaş gruplarına göre dağılımları araştırıldı.
Hastalar ve yöntemler: Mayıs 1995-Mayıs 2003 tarihleri arasında 269 hastada (211 erkek, 58 kadın; ort. Yaş 41; dağılım 6 ay-90 yaş) çeşitli düzeylerden uygulanan 286 ekstremite amputasyonu geriye dönük olarak incelendi. Olgular yaş, cinsiyet, amputasyon tarafı, nedeni ve seviyeleri bakımından değerlendirildi.
Bulgular: Olguların yaş ortalaması erkeklerde 42, kadınlarda 40 idi. Toplam 286 amputasyonun 136’sı (%50.6) sağ, 116’sı (%43.1) sol ekstremitede idi. On yedi hastada (%6.3) ise iki ekstremitede amputasyon yapıldı. Amputasyonları n başlıca nedenleri 114 olguda (n=121, %42.4) travma, 65 olguda (n=70, %24.2) diyabet ve 59 olguda (n=63, %21.9) periferik damar hastalığı idi. Travmaya bağlı amputasyonlar, hem diyabete hem de periferik damar hastalığına bağlı amputasyonlardan belirgin derecede fazlaydı ve bu olgularda ortalama yaş anlamlı derecede düşüktü (26.4±15.6 ve 56.2±12.5; p<0.001). Alt ekstremite amputasyonları üst ekstremite amputasyonlarından fazlaydı (203, %71.0 ve 83, %29.0; p<0.001). Amputasyon seviyeleri yönünden parsiyel ayak amputasyonları %28.7 (n=82) ile ilk sırada yer alırken, bunu %21.7 (n=62) ile parsiyel el amputasyonları izlemekteydi. Amputasyon seviyesinin yükseltilmesi amacıyla uygulanan ikinci amputasyon oranı travmaya, diyabete ve periferik damar hastalı klarına bağlı amputasyonlarda sırasıyla %4.1 (5/121), %25.7 (18/70) ve % 17.5 (11/63) idi.
Sonuç: Amputasyonlara neden olan etkenlerin iyileştirilmesi, amputasyon sıklığını azaltacaktır.