Tekrarlayan sempatik blokların kemik büyümesi üzerine etkisi
Cengiz Yılmaz1, Metin M Eskandari1, Şebnem Atıcı2, Necat Yılmaz3, Savaş Aktaş3
1Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, Mersin, Türkiye
2Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, Anesteziyoloji ve Reanimasyon Anabilim Dalı, Mersin, Türkiye
3Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi, Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı, Mersin, Türkiye
Keywords: Otonom sinir bloğu; hastalık modeli, hayvan; kırık; büyüme plağı; bacak uzunluğu eşitsizliği/etyoloji; sıçan; bölgesel kan akımı; sempatektomi.
Abstract
Amaç: Çocuklardaki uzun kemik kırıklarından sonra aynı ekstremitede normal tarafa oranla uzama bilinen bir komplikasyondur. Bunun, kırık kaynaması sırasında artan kan akımının büyüme kıkırdağı üzerindeki etkisinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu çalışmada, tekrarlayan sempatik bloklar ile alt ekstremitede dolaşımı artırmanın uzama sağlayıp sağlamayacağı araştırıldı. Gereç ve yöntem: Ortalama ağırlığı 50 gr olan, 21 günlük 20 adet Sprague-Dawley cinsi sıçan, deney ve kontrol grubu olmak üzere 10’arlı iki gruba ayrıldı. Deney grubuna 24. gün ile 75. günler arasında her gün tek taraflı lomber sempatik blok yapıldı. Ekstremite sıcaklığı her hafta ölçülerek alt ekstremitede dolaşım artışı doğrulandı. Kontrol grubuna herhangi bir işlem uygulanmadı. Deney sonunda tüm hayvanların yaşamı sonlandırıldı ve femur ve tibiaları çıkarılarak boyları ölçüldü ve fizis plağı, proliferatif alan ve endosteal kan damarları histolojik olarak incelendi.
Bulgular: İki grup arasında çalışma öncesi ve çalışma bitimindeki ağırlıklar açısından anlamlı fark görülmedi (p>0.05). Enjeksiyon sonrasında ilgili ekstremitede ortalama 0.4 °C (dağılım 0.3-0.6 °C) ısı artışı saptandı. Deney grubunun kendi içinde ve kontrol grubuyla yapılan karşılaştırmalarda, her iki femur ve tibia uzunlukları açı- sından fark bulunmadı (p>0.05). Histolojik ölçümlerde femur ve tibiaların fizis kalınlıkları, proliferasyon bölgesi kalınlıkları ve endosteal kan damarı sayımları benzerlik gösterdi (p>0.05).
Sonuç: Çalışmamızın sonuçları, alt ekstremitenin uzun kemik kırıkları sonrası göreceli uzamasının kan akımındaki artışa bağlı olduğu görüşünü doğrulamamıştır.