Erdem Aktaş, Hakan Ömeroğlu

Department of Orthopedics and Traumatology, TOBB University of Economics and Technology, Faculty of Medicine, Ankara, Turkey

Keywords: Botulinum toksin tip A, serebral palsi, alt ekstremite kontraktürü.

Abstract

Amaç: Bu çalışmada alt ekstremite kontraktürü nedeniyle botulinum toksin tip A (BoNT-A) enjeksiyonu ile tedavi edilen spastik tip serebral palsi (SP)’li çocukların klinik sonuçları ve yaşın, cinsiyetin, fonksiyonel düzeyin ve başlangıç kontraktür derecesinin tedavi sonuçlarına etkisi değerlendirildi.
Hastalar ve yöntemler: Toplam 118 ardışık çocuğun (67 erkek, 51 kız; ort. yaş 5.9±2.6 yıl; dağılım, 2.5-16 yıl) BoNT-A enjeksiyonu öncesi ve 153 seanslık BoNT-A enjeksiyonu sonrası klinik kayıtları retrospektif olarak değerlendirildi. Enjeksiyon öncesi ve sonrası kontraktür dereceleri değerlendirildi. Tüm olgularda enjeksiyon sonrası 10 günlük tamamlayıcı alçı uygulaması kayıt edildi. Enjeksiyon sonrası 20°’nin altında kalça fleksiyon kontraktürü, 30°’den fazla kalça abdüksiyonu, negatif pron Ely testi, 50°’nin altında popliteal açı ve en az 5° ayak bileği dorsifleksiyon değerleri yeterli klinik düzelme olarak kabul edildi.
Bulgular: Kalça fleksiyon kontraktürü olan olguların %80’inde, kalça adduksiyon kontraktürü olan olguların %45’inde, diz fleksiyon kontraktürü olan olguların %84’ünde ve ayak bileği ekin kontraktürü olan olguların %77’sinde enjeksiyon sonrası yeterli eklem hareket açıklığı (EHA) görüldü. Diz ekstansiyon kontraktürü olan olguların %60’ında pozitif olan pron Ely testi enjeksiyon sonrası negatif idi. Başlangıç kontraktür düzeyi daha düşük olan çocuklarda kontraktürde iyileşme belirgin idi.
Sonuç: Botulinum toksin tip A enjeksiyonu SP’de kalça, diz ve ayak bileği kontraktürlerinde EHA’yı artırır. Yaş, cinsiyet ve fonksiyonel düzey klinik sonuçları etkileyebilse de enjeksiyon sonrası EHA’daki iyileşme üzerinde temel belirleyici tedavi öncesi kontraktür derecesidir.