Botulinum toksin tip A enjeksiyonu serebral palsili çocukların kalça, diz ve ayak bileği eklemi kontraktürlerinde hareket açıklığını artırır
Erdem Aktaş, Hakan Ömeroğlu
Department of Orthopedics and Traumatology, TOBB University of Economics and Technology, Faculty of Medicine, Ankara, Turkey
Keywords: Botulinum toksin tip A, serebral palsi, alt ekstremite kontraktürü.
Abstract
Amaç: Bu çalışmada alt ekstremite kontraktürü nedeniyle botulinum toksin tip A (BoNT-A) enjeksiyonu ile tedavi edilen spastik tip serebral palsi (SP)’li çocukların klinik sonuçları ve yaşın, cinsiyetin, fonksiyonel düzeyin ve başlangıç kontraktür derecesinin tedavi sonuçlarına etkisi değerlendirildi.
Hastalar ve yöntemler: Toplam 118 ardışık çocuğun (67 erkek, 51 kız; ort. yaş 5.9±2.6 yıl; dağılım, 2.5-16 yıl) BoNT-A enjeksiyonu öncesi ve 153 seanslık BoNT-A enjeksiyonu sonrası klinik kayıtları retrospektif olarak değerlendirildi. Enjeksiyon öncesi ve sonrası kontraktür dereceleri değerlendirildi. Tüm olgularda enjeksiyon sonrası 10 günlük tamamlayıcı alçı uygulaması kayıt edildi. Enjeksiyon sonrası 20°’nin altında kalça fleksiyon kontraktürü, 30°’den fazla kalça abdüksiyonu, negatif pron Ely testi, 50°’nin altında popliteal açı ve en az 5° ayak bileği dorsifleksiyon değerleri yeterli klinik düzelme olarak kabul edildi.
Bulgular: Kalça fleksiyon kontraktürü olan olguların %80’inde, kalça adduksiyon kontraktürü olan olguların %45’inde, diz fleksiyon kontraktürü olan olguların %84’ünde ve ayak bileği ekin kontraktürü olan olguların %77’sinde enjeksiyon sonrası yeterli eklem hareket açıklığı (EHA) görüldü. Diz ekstansiyon kontraktürü olan olguların %60’ında pozitif olan pron Ely testi enjeksiyon sonrası negatif idi. Başlangıç kontraktür düzeyi daha düşük olan çocuklarda kontraktürde iyileşme belirgin idi.
Sonuç: Botulinum toksin tip A enjeksiyonu SP’de kalça, diz ve ayak bileği kontraktürlerinde EHA’yı artırır. Yaş, cinsiyet ve fonksiyonel düzey klinik sonuçları etkileyebilse de enjeksiyon sonrası EHA’daki iyileşme üzerinde temel belirleyici tedavi öncesi kontraktür derecesidir.