Serkan Erkan, Hüseyin S. Yercan, Güvenir Okcu, R. Taçkın Özalp

Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, Manisa, Türkiye

Keywords: Artroplasti; diz; osteoartrit; yerine koyma.

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, medial kompartman osteoartozlu hastalarda primer total diz artroplastisi (TDA) uygulamaları sonrası diz sertliğine neden olan faktörler değerlendirildi.
Hastalar ve yöntemler: Medial kompartman osteoartozu tanısı konmuş 48 hastada (42 kadın, 6 erkek; ort. yaş 67.2±8.5 yıl; dağılım 59-76 yıl) 53 dize primer TDA ameliyatı uygulandı. Kırk sekiz hastanın beşine (%10) iki taraflı primer TDA ameliyatı yapıldı. İki taraflı diz ameliyatı geçiren hastalarda ikinci ameliyat altı ay sonra uygulandı. Hastaların hiçbirine patello-femoral artroplasti uygulanmadı. Son izlemde, 10º’den fazla ekstansiyon kısıtlılığı ve 95º’den daha az fleksiyon genişliği olan dizler TDA sonrası diz sertliği olarak tanımlandı. Diz sertliği gelişen hastalar grup 1 ve diz sertliği gelişmeyen hastalar ise grup 2 olarak sınıflandırıldı. Total diz artroplastisi sonrasında diz sertliğine neden olabilecek olası faktörlerden yaş, cinsiyet, diz fleksiyon ve ekstansiyon genişliği, fleksiyon arkı tibiofemoral açı, tibial eğim açısı, eklem hattı seviyesi değişikliği, patellar tendon uzunluğundaki değişiklik, Amerikan Diz Derneği skorlarındaki değişim, vücut kütle indeksi ve komponentlerin büyüklüğü ve pozisyonu ameliyat öncesi ve sonrasında her iki grup içinde ve gruplar arasında değerlendirildi ve karşılaştırıldı.
Bulgular: Altı hastanın sekiz dizinde (%16) TDA sonrası diz sertliği tespit edildi. Grup 1’de ortalama ekstansiyon genişliği 14.9º±4.6º, ortalama fleksiyon genişliği ise 82.6º±7.4º olarak saptandı. Grup 1’de, diz sertliği üzerine etkisi olabilecek faktörler içinde, ameliyat öncesi diz fleksiyon genişliği ve Amerikan Diz Derneği skorlarının istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptandı (sırasıyla; p=0.028 ve p=0.036). Ameliyat sonrasında Amerikan Diz Cemiyeti skorlarının grup 1’de grup 2 ile kıyaslandığında anlamlı ölçüde daha düşük olduğu gözlemlendi (p=0.018).
Sonuç: Total diz artroplastisi uygulanacak hastalarda ameliyat öncesi fleksiyon genişliği kısıtlı ve Amerikan Diz Derneği skorları düşük ise ameliyat sonrası diz sertliği görülme olasılığı daha yüksektir. Yaş, cinsiyet, obezite, tibiofemoral açı, tibial eğim açısı, eklem hattı seviyesi değişikliği, patellar tendon uzunluğu ve komponentlerin boyutu ve pozisyonunun TDA uygulaması sonrasında diz sertliği gelişimine anlamlı etkisi yoktur.