Varus gonartrozunda en büyük sorun proksimal tibiada mıdır? Femur ve ayak bileğinin incelenmesi
Ahmet Issın, Vedat Şahin, Nizamettin Koçkara, Şükrü Gürsu, Ali Kurtuldu, Timur Yıldırım
Department of Orthopedics and Traumatology, Metin Sabancı Bone Diseases Training and Research Hospital, İstanbul, Turkey
Keywords: Dizilim; ayak bileği; artroz; diz; alt ekstremite; ortoröntgenografi; varus.
Abstract
Amaç: Bu çalışmada varus dizin komşu eklemlerdeki bileşenleri değerlendirildi ve bu bileşenler arasındaki muhtemel ilişki araştırıldı.
Hastalar ve yöntemler: Çalışmada, Ocak 2005 - Aralık 2010 tarihleri arasında, varus gonartrozu nedeniyle yüksek tibial osteotomi (YTO) yapılan 164 hastanın 315 alt ekstremitesi incelendi. Bu ekstremitelerin dizilim ve yönelim açıları ameliyat öncesi orthoröntgenografi ile ölçüldü. Sonuçlar normal değerler ile karşılaştırıldı ve aralarındaki ilişkiler istatistiksel olarak incelendi.
Bulgular: Yapılan istatistiksel değerlendirmelerde; varus dizlerde ortalama mekanik lateral distal femoral açının (mLDFA) arttığı, dolayısıyla femur distal eklem yüzünün daha az valgus gösterdiği görüldü. Mekanik tibiofemoral açı (mTFA) değişimi üzerinde mLDFA ve medial proksimal tibial açı (MPTA)’nın neredeyse eşit orandadır. Beraberce toplam %52.2’lik bir etkisi vardır. mLDFA’nın, mTFA değişimini ters yönde (b= -0.765, p<0.001), MPTA’nın, mTFA değişimini aynı yönde ve mLDFA’dan b iraz d aha f azla ( b= 0 .798, p <0.001) e tkilediği görüldü. Aynı açı ile yere basan bacaklarda, mTFA ile lateral distal tibial açı (LDTA) arasında aynı yönde orta güçte bir ilişki olduğu görüldü (r=0.634, R=0.40, p<0.001). Mekanik tibiofemoral açı ile MNSA arasında aynı yönde zayıf, fakat önemli bir ilişki olduğu (r=0.15, R=0.02, p<0.01) tespit edildi.
Sonuç: Varus gonartrozunda femur distal eklem yüzünün olması gereken valgusu yeterince gösterememesi deformiteye önemli derecede katkıda bulunur. Ayak bileğinin anormal yüklenmesine bağlı olarak, distal lateral tibial metafiz bölgesinde de çökmeler görülür ve LDTA açısı düşer. Varus gonartrozu olan bazı bireylerde muhtemelen femur boynu yük değişimine bağlı olarak medial boyun şaft açısı azalır.