Manyetik rezonans görüntüleme cihazlarının oluşturduğu statik manyetik alanın çalışanların kemik sağlığı üzerine olumsuz etkisi var mıdır?
Harun R. Güngör1, Nusret Ök1, Semih Akkaya1, Nuray Akkaya2
1Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi 1Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı
2Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Denizli, Türkiye
Keywords: Kemik yoğunluğu; manyetik alanlar; manyetik rezonans görüntüleme; mesleki etkilenim; vitamin D.
Abstract
Amaç: Bu çalışmada, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) cihazlarının oluşturduğu statik manyetik alanın (SMA) MRG çalışanlarının kemik sağlığı üzerindeki etkileri araştırıldı. Gereç ve yöntemler: En az iki yıl boyunca 1.5 Tesla MRG cihazı ile çalışan 14 gönüllü MRG teknisyeni çalışmaya dahil edildi. Cinsiyet ve yaş eşleştirilmesi yapıldıktan sonra aynı kriterler gözetilerek, SMA’ya maruz kalmayan ve kapalı alanda çalışan 14 paramedikal gönüllü personelden kontrol grubu oluşturuldu. Tüm katılımcılara dual-enerji X-ray absopsiyometri (DXA) görüntülemesi uygulandı. Paratiroid hormon, kalsiyum, fosfor, alkalen fosfataz, 25-hidroksivitamin D3, ve 1.25-dihidroksivitamin D3 seviyeleri ölçüldü.
Bulgular: MRG teknisyenlerinin vertebra ve femur boynu ortalama kemik mineral içeriği (KMİ) ve ortalama kemik mineral yoğunluğu (KMY) ile birlikte ortalama 25-hidroksivitamin D3 değerleri kontrol grubuna göre anlamlı oranda düşük bulundu (p<0.01). Referans sınırlarda olmasına rağmen MRG teknisyenlerinin kalsiyum düzeyleri, kontrol grubuna kıyasla, daha yüksek olarak tespit edildi (p<0.05). Ölçülen diğer parametrelerde gruplar arası istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık görülmedi.
Sonuç: Mevcut bilgilerimize göre, MRG cihazlarının oluşturduğu SMA’nın çalışanların kemik sağlığı üzerinde olumsuz etkilerinin olduğu ilk kez saptandı. Ancak SMA’ya kronik maruziyetin kemik metabolizmasına etkisinin daha iyi anlaşılabilmesi için çokmerkezli çalışmalara ve hayvan deneylerine gereksinim vardır.