Ortoröntgenogramlar varus diziliminin düzeltme miktarı tespitinde ne kadar güvenilirdir?
Sarper Gürsu1, Timur Yıldırım1, Ahmet Issın2, Hakan Sofu2, Vedat Şahin1
1Baltalimanı Kemik Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, İstanbul, Türkiye
2Erzincan Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, Erzincan, Türkiye
Keywords: Edinilmiş; kemik dizilim bozukluğu; genu varum; eklem deformitesi.
Abstract
Amaç: Bu çalışmada ortoröntgenogramlarda bacakların orta hatta olan uzaklığının alt ekstremite dizilimi ve açıları üzerine olan etkileri incelendi.
Hastalar ve yöntemler: Mart 2012 - Nisan 2013 tarihleri arasında, eklemdeki laksite miktarının anlaşılabilmesi amacıyla farklı iki pozisyonda ortoröntgenogram çekilmiş olan 56 hastanın varus deformitesi olan 95 ekstremitesi çalışmaya dahil edildi. İlk grafi, ayak bilekleri birbirine değecek şekilde çekilirken, ikinci grafinin, ayaklar hastanın omuz genişliği mesafesi kadar açık olacak şekilde çekildi. Her bir ortoröntgenogramda, ortalama mekanik aks açıları, anatomik akslar ve eklem hattı oryantasyon açıları ölçüldü. Varus deformitesi >10° olan 43 ekstremite için ölçümler ayrıca tekrarlandı.
Bulgular: Ayakların bitişik olduğu pozisyonda çekilen ortoröntgenogramlarda, ortalama mekanik aks değeri 9.58°±5.7°, (0.20°; 26.0°), ortalama anatomik aks 3.65°±6.14°, (-9.0°; 21.0°) ve ortalama eklem hattı oryantasyon açısı -3.41°±2.52°, (-12.0°; 1.60°) olarak hesaplandı. Ayakların omuz mesafesinde açık olduğu pozisyonda çekilen ortoröntgenogramlarda ise; ortalama mekanik aks değeri 7.73°±5.58°, (-3.0°; 23.0°), ortalama anatomik aks 2.62°±5.87°, (-11.0°; 18.30°) ve ortalama eklem hattı oryantasyon açısı -2.44°±2.41°, (-13.0°; 3.0°) olarak hesaplandı. İki pozisyon arasındaki açısal farklar istatistiksel olarak anlamlı bulundu (p<0.005).
Sonuç: Çalışma bulgularımız, varus gonartrozlu hastalarda, ayaklar bitişik pozisyonda çekilen ortoröntgenogramlarda, mekanik aks, anatomik aks ve eklem hattı oryantasyon açılarının ortalama değerlerinin ayakların omuz mesafesinde açık olduğu pozisyonda çekilen grafiye göre daha büyük olduğunu gösterdi. Bu durumun ameliyat öncesi planlamada hatalara yol açabileceği kanısındayız. Muhtemel sorunları en aza indirmek için bacakların durması gereken ideal pozisyonların standardize edilmesi gerekir.