DOĞUMSAL BRAKİAL PLEKSUS FELCİNDE HUMERUS LATERAL ROTASYON OSTEOTOMİSİ
Güvenir OKCU1, Akın KAPUBAĞLI2
1Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, Manisa
2Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, İzmir
Keywords: Brakial pleksus, Doğum felci, humerus osteotomisi.
Abstract
Giriş: Doğum komplikasyonlarına bağlı olarak ortaya çıkan doğumsal brakial pleksus felci uygun tedavi yapılmadığı takdirde hastalarda kalıcı nörolojik sorunla beraber üst ekstremitede değişik derecelerde fonksiyon kaybı ile seyreden ciddi bir durumdur. Ülkemizde olguların önemli bir bölümü, uygun olmayan tedavilerin yapılmasından dolayı omuz ekleminde kontraktürler kalıcı olarak yerleştikten sonra geç dönemde uygun merkeze veya hekime yönlendirilmektedir. Bu çalışmamızın amacı Erb tipi doğumsal brakial pleksus felcinde geç dönemde uyguladığımız humerus lateral rotasyon osteotomisinin sonuçlarının geriye dönük olarak değerlendirilmesidir. Hastalar ve
Yöntem: Doğumsal Erb tipi brakial pleksus felcine bağlı olarak gelişmiş omuz ekleminde iç rotasyon ve adduksiyon kontraktürü ile beraber glenohumeral eklem uyumsuzluğu saptanan toplam 20 olgu 1990 ile 2000 yılları arasında humerus lateral rotasyon osteotomisi ile tedavi edildi. Olgularda en küçük yaş 5, en büyük yaş 13 yıl olup, ortalama 8,1 yıldır. Ortalama takip süresi 8 yıldır. Tüm olguların omuz fonksiyonları modifiye Mallet sınıflaması ile operasyon öncesi ve en son kontrolde değerlendirilmiş; istatiksel olarak karşılaştırılmıştır.
Sonuçlar: Operasyon öncesi modifiye Mallet sınıflamasında hastalarda omuz abduksiyonunda skor ortancası 3; dış rotasyonunda skor ortancası 2; eli başın arkasına götürebilmede skor ortancası 2; eli ağıza götürebilmede skor ortancası 2 idi. En son kontrolde tüm hastalarda omuz fonksiyonlarında iyileşme sağlandı. Hastaların modifiye Mallet sınıflamasında omuz abduksiyonunda skor ortancası 4; dış rotasyonunda skor ortancası 4; eli başın arkasına götürebilmede skor ortancası 4; eli ağıza götürebilmede skor ortancası 4 olarak bulundu. Sadece bir hasta dirsekteki fleksiyon kontraktürü nedeniyle elini başın arkasına götüremiyordu. Olguların operasyon öncesi ve en son kontroldeki modifiye Mallet skor ortancaları karşılaştırıldığında omuz fonksiyonlarında anlamlı bir iyileşme saptandı (p<0.05).
Tartışma: Omuz dış rotasyonunda kayıpla beraber, omuzun adduksiyon ve iç rotasyon kontraktürü özellikle Erb tipi brakial pleksus felcinde sık karşılaşılan bir deformitedir. Erken tedavisi yapılmadığı takdirde zamanla bu kontraktürler glenohumeral eklemde ilerleyici bir deformite ve uyumsuzluğa neden olur. Glenohumeral eklemde uyumsuzluğun olduğu, tendon transferlerinin yapılamadığı kronik doğum felcine bağlı omuz adduksiyon ve iç rotasyon kontraktüründe humerus lateral rotasyon osteotomisi kurtarıcı bir tedavi olarak etkili bir yöntemdir. Çalışmamızda humerus lateral rotasyon osteotomisinin, üst ekstremitenin fonksiyonel haraket genişliğini arttırdığını ve böylece hastaların günlük yaşam kalitesini daha iyi hale getirdiğini saptadık.