Barış Birinci1, Akif Muhtar Öztürk2, Abdullah Yalçın Tabak1, Cem Nuri Aktekin1, Petek Korkusuz3, Feza Korkusuz4

1Ankara Numune Research and Training Hospital, 5th Orthopaedics and Traumatology Clinic, Ankara, Turkey
2Gazi University, Faculty of Medicine, Department of Orthopedic Surgery and Traumatology, Ankara, Turkey
3Hacettepe University Medical Faculty, Department of Histology and Embryology, Ankara, Turkey
4Middle East Technical Univeristy, Department of Biomedical Engineering and Medical Center, Ankara, Turkey

Keywords: PGE2, Hyaluronik asit, Kıkırdak iyileşmesi, Kemik iliği, Fibrin pıhtı

Abstract

Amaç: Hyalin eklem kıkırdağının korunması ve onarımı eklem işlevinin korunabilmesi açısından gereklidir. Bu çalışmada hyaluronik asit ve Prostaglandin E2’ nin (PGE2) birlikte kullanılmasının fibrin pıhtı içerine emdirilmiş kemik iliği hücrelerinden hyaline kıkırdak dokusunun gelişmesini uyarabileceği varsayımını araştırdık. Gereç ve yöntemler: Sıçan dizlerinde oluşturulan osteokondral lezyonlar belirlen çalışma protokollerine uygun olarak tedavi edildi. Buna göre gruplar; (1) kemik iliği ve fibrin pıhtı karışımı, (2) sadece hyaluronik asit, (3) fibrin pıhtı, kemik iliği ve PGE2, (4) fibrin pıhtı, kemik iliği ve hyaluronik asit (5) fibrin pıhtı, kemik iliği karışımı ile hyaluronik asit PGE2 karışımı, (6) tedavi verilmeyen kontrol grubu olarak belirlendi. Altıncı haftanın sonunda çalışma sonuçları histolojik olarak değerlendirildi.
Sonuçlar: Tüm tedavi gruplarında kontrol grubundan belirgin olarak farklı derecelerde fibröz ve hyaline kıkırdak iyileşmesi saptandı. Fibrin pıhtı, kemik iliği ve hyaluronik asit karışımın kullanıldığı grup ile fibrin pıhtı, kemik iliği karışımı ile hyaluronik asit ve PGE2’nin birlikte kullanıldığı gruplarda Safranin-O ile boyanmış kesitlerde normal hyalin kıkırdak ağ yapısı ile aynı boyama özellikleri gösteren kıkırdak matriksin oluştuğu görüldü. Bu bulgu konrol grubundan anlamlı (p<0.05) farklıydı. Çıkarım: Bu çalışmanın sonuçları, PGE2 ve hyaluronik asit’in birlikte kullanılmasının kıkırdak onarımı ve farklanmasını olumlu etkilediğini göstermiştir. PGE2 ve hyaluronik asit’in bu özellikleri osteokondral lezyonlarının tedavisinde yeni stratejilerin belirlenmesinde yararlı olacaktır. Ayrıca, uygun ortopedik tedavinin yanında akut osteokondral yaralanmalarda eklem içine hyaluronik asit enjeksiyonlarıda klinik uygulamada yararlı olabilir.