Hakan Çebi1, Ertuğrul Akşahin1, Halil Yalçın Yüksel1, Levent Çelebi1, Cem Nuri Aktekin1, Onur Hapa1, Hasan Hilmi Muratlı2, Ali Biçimoğlu1

1Department of Orthopedics and Traumatology, Ankara Numune Training and Research Hospital, Ankara, Turkey
2Department of Orthopedics and Traumatology, Sakarya Training and Research Hospital, Sakarya, Turkey

Keywords: Kemik mineral yoğunluğu; osteoporoz; damar endoteli büyüme faktörleri.

Abstract

Amaç: Serum vasküler endotelial büyüme faktör (VEBF) düzeyi ile kemik mineral yoğunluğu (KMY) değerlerinin ilişkisi değerlendirilerek, VEBF’nin osteoporozun etyopatogenezindeki rolü araştırıldı.
Hastalar ve yöntemler: Eylül 2007 - Ocak 2008 tarihleri arasında hastanemizin radyoloji bölümünde, 40 yaş üzerindeki 276 hastaya, çift enerjili X-ray absorpsiometrisi (DEXA) ile kemik mineral yoğunluğu taraması yapıldı. Çalışma kriterlerini karşılayan 88 hasta (44 kadın; ort. yaş 62.8±12.2 yıl, 44 erkek; ort. yaş 58.7±12.1 yıl) çalışmaya dahil edildi. Hastalar, osteoporotik erkek hastalar (grup OE, n=22, KMY–1), osteoporotik kadın hastalar (grup OK, n=22, KMY–1) olmak üzere dört gruba ayrıldı. Kemik mineral yoğunluğu ölçümleri DEXA yöntemiyle yapıldı. Serum VEBF düzeyleri endojen insan ELISA kiti ile ölçüldü. Vücut kütle indeksi (VKİ), yaş, KMY ve serum VEBF düzeyleri arasındaki ilişki analiz edildi.
Bulgular: Erkek ve kadın hastaların serum VEBF seviyeleri arasında fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı (p>0.05). Normal erkekler ile OE ve NK ile OK grupları arasında ortalama serum VEBF düzeyleri açısından fark saptanmadı (p>0.05). Normal erkek olgularda, KMY değerleri ile VEBF düzeyleri arasında negatif ilişki vardı (p<0.05). Osteoporotik erkek grupta ise, KMY ile VEBF arasında istatistiksel anlamlı ilişki yoktu (p>0.05).
Sonuç: Çalışmamızda osteoporotik hastalardaki serum VEBF düzeyleri, kontrol grubuna göre göreceli olarak fazla çıksa da, ne erkek ne de kadın grubunda bu fark istatistiksel olarak anlamlı değildi. Hasta sayımızın azlığı bu sonuçta etkili olmuş olabilir. Grup NE’de serum VEBF düzeyleri ile KMY arasında saptanan negatif ilişki, grup OE’de saptanmadı. Serum vasküler endotelial büyüme faktörünün kemik metabolizması üzerindeki farklı etkileri göz önüne alındığında, erkek osteoporozunun patofizyolojisini açığa çıkarabilmek için, erkeklerde VEBF ve KMY arasındaki bu ilişkinin yeni çalışmalarla analiz edilmeye değer olduğunu düşünüyoruz.