Tavşanlarda tam kat eklem kıkırdak kaybının iyileşmesi: Fibroblast büyüme faktörü ile başarılı sonuçlar
Mahmut Argün1, Mithat Öner1, Ahmet Güney1, Mehmet Halıcı1, Oğuz Temizyürek1, Özlem Canöz2
1Departments of Orthopedics and Traumatology
2Pathology, Medical Faculty of Erciyes University, Kayseri, Turkey
Keywords: Eklem; kıkırdak; fibroblast büyüme faktörü 2.
Abstract
Amaç: Bu deneysel çalışmada serbest otojen periosteal greft, demineralize kemik matriksi (DKM) ve temel fibroblast büyüme faktörü (bFGF) ile kombine edilmiş periosteal greftin kullanıldığı üç tekniğin tavşanlardaki tam kat eklem kıkırdak kaybının iyileşmesi üzerine etkileri karşılaştırıldı. Gereç ve yöntemler: Bu çalışmada ağırlıkları yaklaşık 2500-3750 g olan 16 haftalık her iki cinsiyette 87 adet Yeni Zelanda tavşanı kullanıldı. Tavşanlar randomize olarak bir kontrol ve üç deney grubu olmak üzere dört gruba ayrıldı. Kıkırdak kaybı tavşanların medial femoral kondilitinin yük taşıyan posteriyor alanında oluşturuldu. Çalışma gruplarında osteokondral kayıpların yüzeylerine sırasıyla serbest otojen periosteal greft, DKM ve bFGF ile kombine periosteal greft uygulandı. Ameliyat sonrasında tavşanlar 4, 8 ve 12. haftalarda sakrifiye edildi. Makroskopik ve mikroskopik değerlendirmeler yapıldı.
Bulgular: Periosteal greft ve DKM’nin kıkırdak kaybının iyileşmesine yanıtı değişik düzeylerde idi. Makroskopik değerlendirme puanları bFGF grubunda daha yüksek olsa da, gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktu (p>0.05). Histolojik derecelendirme skalasındaki toplam puanlar bFGF grubunda ve kontrol grubunda diğer gruplara göre 4. ve 8. haftalarda, anlamlı derecede yüksekti (p<0.05). On ikinci haftada, toplam puan bFGF grubunda diğer üç gruba oranla anlamlı derecede yüksekti (p<0.05).
Sonuç: bFGF uygulaması eklem kıkırdak yenilenmesini artırır ve 12 hafta içerisinde kaybın başarılı kıkırdak yüzeyle kaplanmasına yardım eder. Sonuç olarak, osteokondral kayıpların onarımında mükemmel bir onarım kapasitesi sağlamak için bFGF’nin periosteal greftle kombine edilerek uygulanmasını öneriyoruz.