Alendronate sodyum uygulama zamanı, ovariyektomi yapılmış sıçanlarda spinal füzyon üzerine etkili midir?
Hüseyin Balkarlı1, Özgür Barış Dönmez2, Özlem Özbey3, Nuray Acar3, Yetkin Söyüncü1, İsmail Üstünel3
1Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı;
2Antalya Sağlık Yüksek Okulu Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Antalya, Türkiye;
3Histoloji ve Embrioloji Anabilim Dalı, Antalya, Türkiye;
Keywords: Alendronat sodyum; osteoporoz; spinal füzyon; omurga.
Abstract
Amaç: Bu deneysel çalışmada, cerrahi öncesi veya cerrahi sonrası verilen alendronate (Aln) sodyumun spinal füzyon üzerine olan etkisi mekanik ve histolojik olarak ovariyektomi yapılmış sıçanlarda karşılaştırıldı. Araştırma sorusu “Alendronate sodyum uygulama zamanı, ovariyektomi yapılmış sıçanlarda spinal füzyon üzerine etkili midir?’’ şeklindeydi. Gereç ve yöntemler: Ağırlıkları yaklaşık 200 gr ve ortalama yaşları 12 haftalık olan 50 adet dişi Wistar cinsi sıçana standart yöntemle ovariyektomi yapıldı. Sıçanlar, ovariyektomiyi takiben dokuz hafta sonra randomize olarak üç gruba ayrıldı. Grup 1: spinal füzyon ve ameliyat sonrası altı hafta süre ile haftalık serum fizyolojik; grup 2: spinal füzyon ve ameliyat sonrası altı hafta süre ile Aln sodyum (1 µgr/kg/ hafta); grup 3: ameliyat öncesi altı hafta süreyle Aln sodyum (1 µgr/kg/hafta) ve bir hafta sonra spinal füzyon uygulandı. Sıçanlar, füzyon cerrahisini takiben altı hafta sonra sakrifiye edildi ve omurgaları elle yapılan muayene, mekanik test makinesi ve histomorfometrik analizlerle değerlendirildi.
Bulgular: Elle yapılan muayenede füzyon oranları grup 1, grup 2 ve grup 3’te sırasıyla %50, %17.6 ve %55.5 idi (p>0.05). Mekanik değerlendirmede, füzyon dokularının ortalama değerleri grup 1’de 498±20.7, grup 2’de 481±23.7 ve grup 3’de 480.4±26.2 (MPa) idi (p>0.05). Histolojik değerlendirmede grup 1 ile karşılaştırıldığında, grup 2 ve 3’te kemik greftleri arasında daha çok kıkırdak matriks ve enkondral kemik oluşumunda gecikme gözlendi.
Sonuç: Ovariyektomi uygulanmış sıçanlarda Aln sodyumun uygulama zamanı, lomber spinal füzyon oranlarını önemli derecede etkilemedi. Histolojik değerlendirmede ise, Aln sodyum ile tedavi edilen gruplarda enkondral ossifikasyonda gecikme ortaya çıktığı gözlendi.