Artroskopik yardımlı mini-açık yöntem ile rotator manşet tamiri yapılan hastalarda gözetimli fizyoterapi programı ile ev egzersiz programının sonuçlarının karşılaştırılması
Nihal Büker1, Ali Kitiş1, Semih Akkaya2, Nuray Akkaya3
1Pamukkale Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu, Denizli, Türkiye;
2Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı
3Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı, Denizli, Türkiye
Keywords: Maliyet analizi; ev egzersiz programı; mini-açık tamir; fizyoterapi; rotator manşet; omuz artroskopisi.
Abstract
Amaç: Bu çalışmada rotator manşet tamiri sonrası uygulanan gözetimli fizyoterapi programı ile standardize edilmiş ev egzersiz programının ağrı şiddeti, fonksiyonel durum, yaşam kalitesi ve depresyon durumu açısından sağladığı sonuçlar karşılaştırıldı.
Hastalar ve yöntemler: Rotator manşet tamiri yapılan toplam 28 hasta (5 erkek, 23 kadın; ort. yaş 59.8±9.1 yıl; dağılım 40-83 yıl) değerlendirildi. Hastalar iki gruba ayrıldı, birinci gruba gözetimli fizik tedavi (n=15), ikinci gruba ev egzersiz programı (n=13) ile tedavi uygulandı. Tüm hastalara rotator manşet tamiri sonrası altı haftalık omuz abdüksiyon yastıklı kol askısı ile immobilizasyon döneminde ağrı sınırı içinde sarkaç egzersizleri ve pasif egzersizler uygulandı. Bu dönemi takiben ev egzersiz programı grubundaki hastalara aktif egzersizler öğretildi ve gözetimli fizyoterapi grubundaki hastalara fizyoterapist gözetiminde aktif omuz eklem hareket açıklığı egzersizleri yaptırıldı. Hastalar tam aktif eklem hareket açıklığına ulaşınca, egzersiz programına kuvvetlendirme egzersizleri eklendi. Çalışmada hastalar cerrahi öncesi ve sonrası 3. ay sonunda değerlendirildi. Ağrı şiddeti görsel analog skala (GAS) ile fonksiyonel durum Constant omuz skoru ile yaşam kalitesi kısa form-36 (KF-36) ile depresif semptomlar ise Beck depresyon envanteri (BDE) ile değerlendirildi.
Bulgular: Her iki grupta da rotator manşet tamiri sonrası tüm değerlendirme verilerinde anlamlı düzeyde gelişme gözlendi.
Sonuç: Fizyoterapist gözetiminde egzersiz programı alan hastalar ile standardize edilmiş ev egzersiz programı ile tedavi edilen hastalar arasında, ağrı, fonksiyonel durum, yaşam kalitesi ve depresif durum değerlendirmelerinde tedavi etkinliği için istatistiksel farklılık yoktu. Rehabilitasyon programları maliyet-etkinlik açısından incelendiğinde gözetimli fizyoterapi grubunun daha yüksek maliyete sahip olduğu bulundu.