Tek taraflı total diz artroplastili hastalarda farklı diz fleksiyon açılarında ekstremiteler arasındaki vücut ağırlık oranlarının incelenmesi
Serkan Bakırhan1, Bayram Ünver2, Vasfi Karatosun3
1İzmir Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü, İzmir, Türkiye
2Dokuz Eylül Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu, Ortopedik Fizyoterapi Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye
3Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, İzmir, Türkiye
Keywords: Yaş faktörleri; artroplasti; vücut ağırlığı; diz; replasman.
Abstract
Amaç: Bu çalışmada tek taraflı total diz artroplastili (TDA) hastalarda ekstremiteler arasındaki vücut ağırlık dağılım oranları, ameliyat sonrası 12. ayda, ayakta-statik pozisyonda ve 30, 60, 90 derece diz fleksiyonunda iken belirlendi.
Hastalar ve yöntemler: Çalışmaya, tek taraf dize primer TDA uygulanan 52 kadın hasta (ort. yaş 65.6±10.6 yıl; dağılım 40-83 yıl) dahil edildi. Hastaların vücut ağırlık dağılım oranlarını hesaplamak için kuvvet platformu kullanıldı. Tek taraflı TDA hastalarının kuvvet platformunda, ayakta-statik pozisyon, 30, 60 ve 90 derece diz fleksiyonunda iken ameliyatlı ve ameliyatlı olmayan ekstremiteler üzerine binen vücut ağırlık dağılım oranları, yaş ve vücut kütle indeksine (VKİ) göre incelendi. Hastaların ağrı düzeyleri görsel analog ölçeğine göre değerlendirildi.
Bulgular: Ameliyat sonrası 12. ayda tek taraflı TDA hastalarının, ayakta-statik pozisyon, 30, 60 ve 90 derece diz fleksiyonunda iken, ameliyatlı olmayan ekstremite üzerine vücut ağırlıklarını daha fazla verdikleri bulundu (p<0.05). Tek taraflı TDA hastalarında yaş artışına bağlı olarak diz fleksiyon derecesi arttıkça, vücut ağırlığının, ameliyatlı olmayan diz üzerine daha fazla oranda verildiği bulunurken (p<0.05), VKİ’nin, iki ekstremitede yük dağılım farkı üzerine bir etkisi olmadığı saptandı (p>0.05).
Sonuç: Ameliyat sonrası dönemde ilerleyen yaşa bağlı olarak tek taraflı TDA hastalarda iki ekstremite arasındaki yük asimetrisi devam etmektedir. Bu durum ameliyatlı olmayan dizde, osteoartrit sürecinin hızlanmasına neden olmaktadır. Tek taraflı TDA hastalarında fizyoterapi ve rehabilitasyon programları planlanması aşamasında, yaş faktörü de göz önünde bulundurarak, ameliyatlı olan dizde de yük taşıtılmasını sağlayan egzersiz programlarının dikkate alınması gerekliliği sonucuna varıldı.