Osteoartrit patogenezinde subkondral kemik, kıkırdak ve menisküs arasında karşılıklı etkileşim var mıdır?
O. Şahap Atik1, Deniz Erdoğan2, Cemile Merve Seymen2, Hasan Hüseyin Bozkurt1, Gülnur Take Kaplanoğlu2
1Department of Orthopedics and Traumatology, Medical Faculty of Gazi University, Ankara, Turkey
2Department of Histology and Embryology, Medical Faculty of Gazi University, Ankara, Turkey
Keywords: Kıkırdak; ışık mikroskopisi; menisküs; osteoartrit; subkondral kemik; transmisyon elektron mikroskopisi.
Abstract
Amaç: Bu çalışmada osteoartrit patogenezinde subkondral kemik, kıkırdak ve menisküs arasında karşılıklı etkileşim olup olmadığı araştırıldı.
Hastalar ve yöntemler: Medial kompartmanda osteoartriti olan 12 kadın hasta (ort. yaş 64 yıl; dağılım 59-71 yıl) çalışmaya dahil edildi. Subkondral kemik, kıkırdak ve menisküs örnekleri total diz artroplasti cerrahisi sırasında alındı. Medial kompartmandan elde edilen dejenere doku örnekleri deney grubu olarak kullanıldı (12 subkondral kemik ve kıkırdak örneği, her biri 1x1 cm; 12 menisküs örneği, her biri 1x1 cm). Lateral kompartmandan elde edilen sağlıklı doku örnekleri kontrol grubu olarak kullanıldı (12 subkondral kemik ve kıkırdak örneği; her biri 1x1 cm; 12 menisküs örneği, her biri 1x1 cm). Dekalsifikasyon sonrası doku örnekleri ışık ve geçirimli elektron mikroskopisi ile değerlendirildi.
Bulgular: Deney grubunda, subkondral kemik örneklerinin ışık mikroskobik değerlendirmesi kıkırdak-kemik geçiş bölgesinin düzensiz bir yapıda olduğunu gösterdi. Geçiş bölgesinde dejenere kıkırdak hücreleri görüldü ve kemik hücreleri önemli oranda bozulmuştu. Deney grubunda, menisküs örneklerinin ışık mikroskobik değerlendirmesi hücreler arası dokunun yer yer bozulmuş olduğunu gösterdi. Kollajen lif lerde ayrılma ve yoğunlaşma belirgindi. Tüm bulgular ultra strüktürel değerlendirme ile desteklendi.
Sonuç: Bulgularımıza göre, subkondral kemik, kıkırdak ve menisküsün dejenerasyonu karşılıklı etkileşim ile osteoartrit patogenezinde muhtemelen rol oynamaktadır.