Gonartrozlu hastalarda patellofemoral eklem dinamiği
Mehmet Erduran1, Devrim Akseki2, Osman Karaoğlan3, Halit Pınar3
Keywords: Gonartroz; patellofemoral eklem; dinamik ve kinematik bilgisayarlı tomografi.
Abstract
Amaç: Gonartrozla ilgili yapılan çalışmaların çoğunda tibiofemoral eklem değerlendirilmiş, fakat patellofemoral eklemin gonartrozla ilişkisi göz ardı edilmiştir. Bu çalışmada gonartrozlu olgularda patellofemoral eklem dinamiği incelendi.
Hastalar ve yöntemler: Diz protezi endikasyonu nedeniyle ameliyatı planlanan 22 hastanın (19 kadın, 3 erkek; ort. yaş 67.0±3.2; dağılım 58-75) 33 dizinin patellofemoral eklemlerine dinamik ve kinematik bilgisayarlı tomografi incelemesi yapıldı. Kontrol grubu ise hiçbir diz yakınması bulunmayan 14 olgunun (11 kadın, 3 erkek; ort. yaş 25±4.6; dağılım 10-46) 28 dizinden oluştu. Hem hasta grubunda hem kontrol grubunda kuadriseps kontraksiyonlu ve kontraksiyonsuz olarak farklı fleksiyon derecelerinde (0°, 10°, 20°, 30°, 40° ve 60°) alınan kesitlerde sulkus açısı, uyum açısı ve patellar tilt açısı ölçüldü. İstatistiksel analizler için ANOVA ve eşleştirilmiş t-testi kullanıldı.
Bulgular: Hastalarda kontrol grubuna göre anlamlı derecede artmış patellar tilt varlığı gözlendi (p<0.05). Gonartroz grubunda uyum açısı, hastalara göre 0° ve 10°’lik fleksiyon açılarında anlamlı derece az iken, 20°, 30°, 40° ve 60°’lerde anlamlı derecede fazla idi (p<0.05). Kuadriseps kontraksiyonu normal bireylerde uyum açısını anlamlı oranda artırırken, gonartroz grubunda kas kontraksiyonunun açılar üstünde değişiklik yapmadığı gözlendi. Çıkarımlar: Gonartrozlu hastalarda patellofemoral eklem dinamiği, normal bireylerden farklıdır. Diz protezi uygulamalarından sonra görülen patellofemoral yakınmaların etyolojisinde bu farklılıklar dikkate alınmalıdır.